Diş Amalgamı Nedir? Riskleri ve Bergen Amalgam Çalışması

Diş Amalgamı Nedir?

Diş amalgamı, sıvı cıva ile gümüş, kalay ve bakır alaşımının birleşimi sonucu elde edilen, sert ve dayanıklı bir dolgu materyalidir. Yaklaşık 150 yılı aşkın süredir diş çürüklerinin tedavisinde kullanılmaktadır.

Amalgam dolgular, dayanıklılığı, düşük maliyeti ve neme karşı yüksek direnci sayesinde uzun yıllar boyunca diş hekimleri tarafından tercih edilmiştir. Ancak içerdiği saf cıva sebebiyle son yıllarda sağlık üzerindeki potansiyel etkileri araştırılmakta ve tartışılmaktadır.

Diş Amalgamının Sağlık Üzerindeki Etkileri

Amalgam dolgular, zamanla cıva buharı yayar. Bu buhar solunum yoluyla alınarak doğrudan kan dolaşımına geçebilir. Yapılan araştırmalar, solunan cıva buharının yaklaşık %80’inin vücut tarafından emildiğini göstermektedir.

Amalgam dolgusu bulunan bireylerin günde ortalama 5 – 9 mikrogram (μg) cıvaya maruz kaldığı tahmin edilmektedir. Bu maruziyetin uzun vadeli etkileri üzerine yapılan çalışmalar, amalgamın sistemik, nörolojik ve bağışıklık sistemi üzerinde potansiyel etkilerini ortaya koymuştur.

Cıvanın, proteinler ve amino asitlerle güçlü bir şekilde bağ kurma özelliği, onu insan sağlığı için tehlikeli hale getiren başlıca unsurlardan biridir. Özellikle sinir sistemi, böbrekler ve bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği bildirilmiştir.

Bergen Amalgam Çalışması: Bilimsel Veriler Ne Diyor?

Norveç Sağlık Müdürlüğü tarafından 2012 yılında başlatılan “Bergen Amalgam Çalışması”, amalgam dolgulara bağlı sağlık şikayetlerini bilimsel olarak ele alan önemli bir araştırmadır.

Çalışmaya üç farklı grup dahil edilmiştir:

• Amalgam Kohortu: Dişlerinde amalgam dolgu bulunan bireyler
• TAFB Kohortu: Tıbbi olarak açıklanamayan fiziksel belirtiler gösteren bireyler
• Sağlıklı Bireyler Kohortu: Herhangi bir şikayeti bulunmayan bireyler

Amaç, amalgam dolguları tamamen çıkarılan bireylerde sağlık şikayetlerinin nasıl değiştiğini 1 ve 5 yıllık periyotlarla takip etmektir.

Amalgamın Olası Yan Etkileri

Bölgesel Belirtiler (Ağız ve Yüz)

• Ağız içi yanma hissi
• Ağız içi ağrı ve hassasiyet
• Tat bozuklukları
• Kuru ağız
• Yüzde yanma, ağrı veya sertlik hissi
• Temporomandibular eklem ağrıları

Genel Sağlık Şikayetleri

• Kas ve eklem ağrıları
• Gastrointestinal sorunlar
• Baş dönmesi, baş ağrısı
• Yorgunluk
• Konsantrasyon güçlüğü
• Hafıza problemleri
• Kaygı ve depresyon

Çalışma Sonuçları ve Değerlendirme

Amalgam dolguları çıkarılan bireylerde:

• 1 yıl sonra, tüm 23 sağlık şikayetinde belirgin azalma gözlemlendi.
• 5 yıl sonra, bu şikayetlerin çoğu kalıcı olarak düşük seviyede kaldı.

Ancak çalışma körleme yapılmadan yürütüldüğünden, gözlemlenen iyileşmelerin psikolojik ya da plasebo etkisi olup olmadığı kesin olarak belirlenememiştir.

Bu sonuçlar iki olasılıkla açıklanabilir:

1. TAFB semptomlarının nedeni gerçekten amalgam dolgular olabilir.
2. Amalgam toksik olduğu için uzaklaştırılması, farklı bir nedeni olan TAFB semptomlarının düzelmesini tetiklemiş olabilir.

Her iki durumda da, bu uzun vadeli klinik çalışma, amalgam dolguların sağlık üzerindeki etkilerinin daha fazla araştırılması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Dent Corner’dan Uyarı ve Öneriler

Dent Corner olarak, hastalarımızın sağlığını ön planda tutuyoruz. Amalgam dolgularınız hakkında endişeniz varsa, uzman diş hekimlerimizle kliniğimizde ücretsiz muayene randevusu alabilirsiniz.

Modern diş hekimliğinde artık daha biyouyumlu, toksik olmayan dolgu malzemeleri tercih edilmektedir. Zirkonyum, kompozit, porselen gibi alternatifler, hem estetik hem de sağlık açısından çok daha güvenli seçeneklerdir.